Zuidelijk Afrika I (2003)

ZUID-AFRIKA, LESOTHO, NAMIBIË, BOTSWANA, ZAMBIA, ZIMBABWE

Mijn allereerste keer Afrika (in 2003) zal ik nooit meer vergeten. Sindsdien ben ik verknocht aan het continent. De grap is dat ik een week voor vertrek puur toevallig Maaiky en Rian in Vera's Kelderbar tegenkwam en zij mij meevroegen. Er was toch nog een plekje vrij in Douwes auto (hij woonde/werkte toen in Zimbabwe). Eén nachtje over geslapen en toen gedacht: waarom ook niet? Ben nog steeds dolblij met die beslissing. In een dikke maand zouden we met een Mazda 323 door Zuidelijk Afrika gaan crossen! :D

Met Maaiky via Zürich naar Johannesburg gevlogen. ZUID-AFRIKA! Daar was het gelijk feest: Nelson Mandela's 85e geboortedag. Helaas de legende zelf niet gezien. Onze basis werd Pretoria, Rian vloog later in.

De tussenliggende dagen zeer goed besteed met een roundtrip naar fabelachtig mooi LESOTHO. In Malealea echt het gevoel gehad dat we aan het eind van de wereld zaten (dat gevoel kregen we later nog meermalen). De bergpas erheen heette heel toepaslijk 'Gate to Paradise'. De herders te paard halen zingend het vee binnen, de stemmen galmen door de vallei. Lemen hutjes en golfplaten huisjes lijken tegen de bergwanden aangeplakt. Overal liepen koeien, geiten, ezels, paarden, schapen los. Iedereen gaat gekleed in traditionele veelkleurige dekens. De kindjes bespieden je en oefenen hun Engels met je. Een schoolbord tegen een boom vormt de klas.
Wij bivakkeerden in een Basotho-hut met strodak en hebben die dagen zelf door de dorpjes rondgelopen. Iedereen was erg vriendelijk. De rust werd alleen wreed verstoord toen er een overlander van Djoser arriveerde: Ollanders. Snel gevlucht en verderop naar de ontzagwekkende en kraakheldere Melkweg zitten turen. Op de weg terug naar Pretoria bij een roadblock nog een boete gehad van 100 maloti (ca. 10 euro) omdat we een stopbord genegeerd zouden hebben. Ze verzinnen van alles om bij te verdienen, als je pech hebt gooien ze je hele boudel uit de auto. We reden via hoofdstad Maseru (het autokerkhof van Afrika) en toen verlieten we alweer het magische Lesotho. Niks zielig Afrika, hier woont een trots en levendig volkje! :)

Door het oude Bophutatswana (o.a. via Bethlehem!) teruggereden naar het noorden. Enorme rotsformaties deden denken aan Monument Valley in de VS. Mensen verwerken voor hun hutje de maïsoogst. Overal kinderen in schooluniforms; elke school met z'n eigen kleur. We zagen ons eerste wild: struisvogels en in de verte impala's. Een stokstaartje kwam bijna onder de auto. Het verkeer is een attractie op zich: Een truck met oplegger draaide 180 graden dwars door de middenberm van de snelweg. Een bordje bij wegwerkers met 'Please don't kill us' zei genoeg. Na opnieuw een nacht in Hatfield, Pretoria hebben we Rian opgepikt op Joburg Airport en alles ingepakt voor de grote reis: tassen, eten, extra water, kampeerspullen, extra jerrycan benzine en twee reservewielen op de imperial. Het avontuur kon nu pas echt goed beginnen! :)

Via Vryburg en Upington (waar we het Afrikaans redelijk konden volgen) de grens naar NAMIBIË bereikt. Wat een verlaten, dorre streek. We reden door de uitlopers van de Kalahari. Op één stadje na (Karasburg) nergens bewoning te zien. In honderden kilometers zagen we maar twee auto's. Verder een waanzinnig mooi woestijnlandschap, dat steeds verkleurde naar mate de zon daalde. De rotsen en steenhopen aan de horizon leken wel fata morgana's. De laatste 150 km over een dirtroad naar Ai-Ais gereden, op het eind dwars door bergkloven in het schemerduister. In Ai-Ais met Maaiky onder de sterrenpracht liggen dobberen in een warmwaterbron met een koude pils: beter kan niet! We sliepen onder een palmboom en werden gewekt toen bavianen (chacma baboon) ons eten wilden stelen. :)
De volgende dag de Fish River Canyon bekeken, na de Grand Canyon de grootste ter wereld. Onvoorstelbaar mooi uitzicht!! Daarna weer noordwaarts, een steeds onherbergzamer gebied in. Langs de weg stonden de bijzondere kokerbomen, die zilver- en goudkleurig glinsteren in de zon. Via Marienthal en Maltahöhe (de Duitse namen zijn blijven hangen hier!) reden we over een weg door de rotswoestijn, die oploste in de zinderende verte. Ik heb altijd een reis willen maken door zo'n woestenij, waarbij de weg in het oneindige niets verdwijnt. Echt te gek! We zagen onderweg nog drie kudu's (de eennagrootste antilopesoort) en reden in het donker bijna over een enorm stekelvarken heen. Benieuwd of dat een lekke band had opgeleverd ;). Vlak daarvoor hadden we al midden in de woestijn een band staan verwisselen, omdat Douwe soms iets teveel dacht dat hij in een rallywagen van Parijs-Dakar zat in plaats van een zwaarbeladen Mazda 323 :). Op de camping van Sesriem op houtvuur gekookt en genoten van een glas Amarula. Alles, echt álles raakt langzamerhand bedekt onder een fijn laagje zand, alles ruikt en smaakt naar Namibië. Maar Namibië tastes good! :D
Net als een hele colonne toeristen (wier 4x4 terreinwagens wij met ons 2x4 bakkie inhaalden ;)) de 'mooiste zonsopgang van je leven' op de beroemde 300 m hoge duinen bij Sossusvlei aanschouwd. Best maf om daar met zo'n groep westerlingen te zitten kleumen tot het zover is. Gelukkig deed de zon wat ze altijd doet, namelijk opkomen. De enorme zandbergen verkleurden van zwart via dieprood, rose, geel, oker naar bruin. Echt heel mooi.
Daarna door desolaat gebied verder naar Swakopmund, waar autokadavers in de diepte tot voorzichtigheid maanden en de gele woestijnduinen ineens in de Atlantische Oceaan overliepen. Heel raar, om ineens zoveel water te zien daar. In Swakopmund (über-Duits stadje) een paar dagen gerelaxed (met elke avond braai, salade en cocktails), een tikje fout op quadbikes door de woestijn gescheurd en bij een gebied met de treffende naam Moon Landscape de bizarre Welwitschia-planten gezocht en gevonden. Die kunnen maar liefst 4000 jaar oud worden! En dat in deze extreme wildernis. :)
Bij Cape Cross midden in 's werelds grootste pelsrobbenkolonie gestaan (80.000-100.000 stuks!), waartussen jakhalzen op de jonkies jaagden. Verderop, in Solitaire (lees dat boek!), een apfelstrudel midden in de desert gegeten en toen door naar de Brandberg. Die deels beklommen met Maaiky en Terry, onze Damara-gids wiens taal de geweldige klikklanken bevat. We klommen naar een grot met 2000 jaar oude rotsschilderingen, waarvan de beroemdste de 'White Lady' was. Te gek om tussen de acacia's, rockdassies en metershoge planten te lopen.
Via Khorixas en Kamanjab bereikten we na een aantal dagen Opuwo, in het afgelegen noordwesten van Namibië. Kleurrijk straatbeeld met Herrero's en Himba's door elkaar. Buiten deze 'hoofdstad' van Kaokoveld hield de civilisatie geheel op. Wij stuiterden met gids Elizabeth de rimboe in, op weg naar haar geboortedorp. Na presentjes aan de chief gegeven te hebben mochten we alles bekijken en fotograferen. De chief was 79 en had 21 kinderen bij 3 vrouwen. De Himba's leven nog grotendeels als jager/verzamelaars en veehouders. Hun dorp vormt een kraal waar het vee 's nachts veiliger is tegen leeuwen. Helaas mochten wij witmensen niet binnen de doornen omheining slapen, dus de halve nacht wakker gelegen van alle dieren die langs de tent liepen.. :)
Zeer interessant hoe de mensen daar zo 'primitief' leven, hoe de vrouwen zich verfen met okerkleurig koeienvet, hoe men verbaasd naar het lichtje in je horloge kijkt, hoe ze dansen rond het vuur, hoe het leven beheerst wordt door geesten van de overleden voorvaderen, hoe ze sieraden verkopen van stekelvarkenstekels, hoe ze aan je blonde haar zitten..
De volgende stop was Etosha NP, waar we vanuit Kamp Namutoni een paar dagen op safari zijn geweest. De score: Leeuwen, olifanten, giraffes, zebra's, hyena's, jakhalzen, gieren, kudu's, gnoes, buffels, gemsbokken, impala's, springbokkies, elandantilopes (de grootste) en dikdiks (de kleinste). Op de camping kon je de wrattenzwijnen en mongooses aaien en struikelde ik 's nachts bijna over een jakhals! Elke avond zat ik alleen bij de verlichte drinkplaats wild te spotten, op één avond stond ik achter een boompje een paar meter van een enorme giraffe :D.
Nadat we nieuwe schokbrekers hadden aangebracht en met een stuk zeep een benzinelek hadden gestelpt, zijn we via de verlaten Caprivi-Strip helemaal naar het noordoostelijkste puntje van Namibië gereden, bij Katima Mulilo. Aan de overkant van de Okavango zagen we Angola liggen, maar dat bewaren we voor later :).

Bij de Popa Falls tussen kolossale bamboe- en bananenplanten gekampeerd en de dag erop BOTSWANA ingereden!Gezien de route hadden we alleen tijd voor een safari in Chobe NP. Dat park heeft veel te lijden van de olfantenkuddes: het ziet er soms uit alsof er een atoombom is ontploft. Vanaf de grens stonden er ineens overal baobabs en zagen we gelijk olifanten, buffels en zebra's! De Safari Lodge, pal aan de Chobe-rivier, was enorm chique, de camping ernaast zanderig en ranzig. Er liep een dikke Pemba die je kon aaien. Tijdens het darten die avond viel een pijltje door de houten vloer van de lodge, ik met een zaklamp eronder kruipen in de bagger, hoor ik daarna dat daar vaak krokodillen zitten! OK dan :). We deden een wilddrive en zagen naast het al vrij 'gewone' wild visarenden en de zeldzame puku. Toen dóór naar het vierlandenpunt (!) Namibië/Botswana/Zambia/Zimbabwe, waar we uuuuuren hebben zitten wachten bij de ferry. Soms word je ook een beetje moe van Afrika...:(

In ZAMBIA waren de mensen duidelijk armer dan in de voorgaande landen, maar niet minder aardig en goedlachs. In de Fawlty Towers Lodge in Livingstone ingecheckt en van daaruit het wereldwonder Victoria Falls bezocht. Met geen pen te beschijven hoe indrukwekkend. Van meerdere kanten en met bruggetjes de 100 meter hoge en bijna 2 kilometer brede waterval bekeken en flink nat geworden. Overal regenbogen. De naam Mosi-oa-Tunya (ook het biermerk hier) betekent 'Donderende Rook' en die naam is goed gekozen. Bungeejumpers sprongen van de Zambezi Bridge, grens tussen Zim en Zam. Heel diep in de kolkende watermassa zagen we rafts. Tja, en als elke boerenlul dat doet kunnen wij natuurlijk niet achterblijven! Het raften op deze 'Class 5'-rivier (de hoogste categorie) geldt als de zwaarste en spectaculairste ter wereld. Ze maakten je bij de 'briefing' al goed zenuwachtig en dat werd versterkt toen ik in het begin gelijk al een paar keer uit de boot vloog. Gelukkig hadden wij in Melvin de beste stuurman die je je kon wensen zodat wij als één van de weinigen niet omsloegen. Om ons heen zag je iedereen door de lucht vliegen, wat een geweld. Ook leuk is het moment dat je net weer in je boot zit, en je krokodillen op de kant ziet liggen :). Flink wat Zambezi-water binnen gekregen. Bij een rapid van de 6e categorie (!) gingen we lopen, de bootjes lieten we drijven en die verdwenen hele stukken in de draaikolken. Zonder het echt te beseffen klauterden wij Zimbabwe in. Na een lunch waar vervet monkeys op ons eten loerden, maakten we de 23 rapids af en klommen per trap de canyon weer uit. Na afloop natuurlijk de video gekocht die de gidsen onderweg geschoten hadden. Wat een adrenalinekick!! :D
In Livingstone zijn we trouwens nog beroofd van 100 dollar bij een mislukte geldtransactie bij mannetjes op straat. In een flits hadden zij twee biljetten verwisseld toen wij een papieren zak met Zim-dollars zaten na te tellen, net een film haha. Dat was even een baaldag, voor het eerst verlangde ik even naar huis. :(
Gelukkig gingen we snel weer verder, door schitterend Zambia, via Lusaka, Kafue en Kariba naar de grens met Zimbabwe. Onderweg dragen de mensen de gekste dingen op hun hoofd: wasmanden, jerrycans, bossen hout, dozen, zelfs een bord eten gezien haha. In een achterbuurt een jerrycan gekocht en veel extra benzine ingeslagen want in Zimbabwe was bijna niks te krijgen.

Over de Kariba-dam (waarop grenssoldaten heel toepaslijk zaten te dammen!) reden we dan eindelijk ZIMBABWE binnen. Aan een meertje gegeten en toen door donker Afrika richting hoofdstad Harare verder. In de nacht zie je overal kookvuurtjes en bosbranden. Onderweg op een lokale party beland waar iedereen knetterlam en vrolijk was en bij één van de vele roadblocks gelachen met de politie omdat wij onszelf 'murungu' (witte man) noemden. Zij moesten hier zo om lachen dat we verder mochten. Later haalde een ander nog wel de hele auto overhoop, maar we hielden ons de domme murungu. En toen, eindelijk, waren we bij de Hillside Lodge in Harare, eindpunt van de gigantische reis! :)
In Harare de kilometerstand uitgerekend (8522 km, 6 landen, 3 lekke banden!) en de dagen doorgebracht met souvenirs kopen (o.a. houtsnijwerk en een stenen beeld van de nyami-nyami, de Zambezi-god die ons zo goed beschermd heeft). We gingen met Francis en Elisha (die Douwe kende) naar een aandoenlijk belabberde eredivisiewedstrijd tussen Black Rhino's en Kambuzuma in sloppenwijk Mbare en zijn later nog bij hen thuis geweest in Mabvuku, de grootste township van de stad. Zeer, zeer indrukwekkend hoe de mensen hier het hoofd boven water houden, hoe ze hun waardigheid en hun humor proberen te behouden en hoe ze in het leven staan. Dit alles ondanks de verstikkende dictatuur van 'Uncle' Mugabe, wiens villa we nog zagen. Men kookt sadza (soort maïspap) op vuurtjes buiten, kindjes kijken nieuwsgierig wat die murungu in hun wijk komen doen. Zo vaak zien ze die daar niet. Francis vertelde dat 'murungu' vroeger zoveel betekende als 'zij die geen knieën hebben', omdat de eerste blanken in lange broeken liepen! Elke keer als ik me voorstel als murungu Ice liggen ze helemaal in een deuk haha :)
We belandden nog in een 'bierhol' waar vanwege de stroomuitval kaarsen stonden. En wie je daar allemaal tegenkomt! Ik heb gepraat met een Michael Jackson-imitator die bij alles een songtekst plus dansje paraat had, een man die weigerde te geloven dat je 's nachts in Nederland altijd wel ergens een lichtje ziet en een dronken vent die later een politieman bleek te zijn. Hij vond het schitterend dat er voor het eerst blanken in de kroeg waren en hij wilde ons wel beschermen, maar gezien zijn gewankel had ik daar weinig vertrouwen is haha :). Iedereen dronk uit plastic emmers het lokale maïsbier chibuku. Nog een paar slokjes geproefd maar het hield het midden tussen overjarige karnemelk en braaksel, dus maar snel weer over op flesjes Castle. Nog gepoold en veel gelachen, zeer memorabele avond op zo'n bijzondere plek.
Omdat we de auto in Harare hebben verkocht (na natuurlijk weer allerlei gedoe met onbetrouwbare figuren) trokken we de laatste dagen door de stad in minibusjes waar ze gerust 21 mensen inproppen. De terugweg vanaf de markt bracht ik grotendeels onder een big mama door, tot het busje een lekke band kreeg en we verder moesten lopen :).
Je merkt dat er schaarste is bij banken en supermarkten. Oproerpolitie slaat met zwepen en knuppels de mensen uiteen als ze een benzinestation bestormen. Men mag maar één euro per dag opnemen. Er zijn mensen die voor de bank slapen omdat ze 's morgens wel eens drie euro geven...
De laatste dag gaven wij al onze jerrycans, kookspullen, pannen, de koelbox met overgebleven eten, gereedschap en medicijnen aan Francis en zijn familie, dat kunnen ze in Mabvuku prima gebruiken. Het afscheid viel ons zwaar, de mensen hebben ons zo hartelijk en gastvrij ontvangen. Nu maar hopen dat Mugabe snel dood gaat, dan heeft het land weer een toekomst.
Douwe was al eerder vertrokken, dus met Maaike en Rian teruggevlogen via Joburg, waar we nog wat flessen Amarula insloegen. Toen naar Londen, waar we de Tower Bridge en Wimbledon Park zagen liggen vanuit de lucht. Dan dat laatste ellendige stuk tussen het klootjesvolk in de trein naar Groningen, waar Douwe ons, net als in Joburg een maand eerder, al stond op te wachten. Thuis tot een uur of 2 met Elmer en Arnoud zitten bijpraten, toen was ik 44 uur wakker en viel echt om. De volgende dag al het Namib-zand uit m'n kleren gewassen, even bij Arjan langs en 's avonds met Douwe, Maaike, Rian, Arnoud, Elmer, Cora en Diederik naar 'Cidade de Deus' geweest bij de Vera Zienema. Mooie film, de favella's van Rio deden me sterk aan Mabvuku denken. Erg mooi om alle vrienden weer te zien, dat is toch het allerbelangrijkste!
Zo eindigde de reis van m'n leven (tot dan toe, haha! :D)